بررسی روش های درمانی تصلب شرایین
تغییر شیوه زندگی، داروها و روش‌های مداخله‌ای از جمله روش‌های درمانی موجود جهت بهبود PAD هستند.
تغییر سبک زندگی
درمان اولیه PAD شامل ایجاد تغییر در سبک زندگی به منظور کاهش عوامل خطرزا است.
تغییراتی که می‌توانید جهت مدیریت وضعیت خود ایجاد کنید شامل موارد زیر است:
سیگار کشیدن را ترک کنید
در مورد برنامه‌های انگیزشی ترک سیگار که در جامعه شما وجود دارد از پزشک خود سوال کنید.
یک رژیم متعادل داشته باشید
رژیمی که سرشار از فیبر و کلسترول، چربی و سدیم باشد. چربی را به 30 درصد از کل کالری روزانه خود محدود کنید.
چربی اشباع شده نباید بیش از 7 درصد کل کالری شما را شامل شود
از مصرف چربی‌های ترانس از جمله محصولاتی که با روغن‌های گیاهی نیمه هیدروژنه و هیدروژنه ساخته می‌شوند، خودداری کنید. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن به شما در کاهش کلسترول کل بدن و افزایش کلسترول HDL (کلسترول خوب) کمک می‌کند. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما در ایجاد تغییرات مناسب در رژیم غذایی کمک کند.
ورزش
یک برنامه ورزشی منظم مانند پیاده روی را شروع کنید. پیاده روی بسیار مهمو تاثیرگذار است و می‌تواند به درمان PAD کمک کند. بیمارانی که به طور منظم راه می‌روند، قبل از احساس درد در پا می‌توانند تغییر قابل توجه مسافت راه رفتن خود را انتظار داشته باشند. سایر شرایط بهداشتی مانند فشار خون، دیابت یا کلسترول بالا را مدیریت کنید. به منظور جلوگیری از عفونت و کاهش خطر عوارض، مراقبت از پا و پوست را به درستی انجام دهید.
داروها
ممکن است جهت درمان بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا (داروهای ضد فشار خون) یا کلسترول بالا (داروهای استاتین “statin”) تجویز شوند. به منظور کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی ممکن است داروی ضد پلاکت مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل “clopidogrel” (پلاویکس “Plavix”) تجویز شود.
برنامه پیاده‌روی مستمر
به منظور بهبود در انجام پیاده روی ممکن است Cilostazol (پلتال “Pletal”) تجویز شود. تحقیقات نشان می‌دهد که این دارو به افراد مبتلا به بیماری انعقادی متناوب قبل از این که دچار درد پا شوند، کمک می‌کند. با این حال همه بیماران واجد شرایط استفاده از این دارو نیستند. دکتر شما واجد شرایط بودن را به شما تشخیص می‌دهد.
رویه‌های مداخله‌ای
PAD پیشرفته‌تر را می‌توان با روش‌های مداخله‌ای مانند آنژیوپلاستی “angioplasty” (جهت بزرگ شدن یا پاک سازی رگ مسدود شده)، آنژیوپلاستی با قرار دادن استنت (جهت حمایت از رگ پاک شده و باز نگه داشتن آن) یا آتروکتومی “atherectomy” (جهت از بین بردن انسداد) درمان کرد. در بعضی موارد این امکان وجود دارد که روش‌های درمانی جراحی مانند جراحی بای پس عروق محیطی جهت تغییر مسیر جریان خون در اطراف انسداد رگ‌های خونی انجام شود.
روش‌های درمانی جدید در حال تحقیق هستند. اگر گزینه‌های درمانی دیگری برای درمان بیماری شما در دسترس است، لطفاً از پزشک خود بپرسید. اگر هر یک از این روش‌ها توصیه شود، تیم مراقبت‌های بهداشتی شما اطلاعات بیشتری در مورد این روش‌ها به شما می‌دهند تا بدانید چه اتفاقاتی در انتظار شما است.
به طور کلی آیا سخترگی قابل درمان است؟
هیچ درمان قطعی برای سخترگی وجود ندارد. ترک سیگار، ورزش منظم، محدود کردن مصرف چربی و پیروی از رژیم غذایی سالم و کنترل عوامل خطرزا مانند دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند.
توصیه‌های مراقبت از پا
هر روز بالا و پایین پاها و همچنین نواحی بین انگشتان را معاینه کنید. به دنبال تاول، بریدگی، ترک، خراش یا سایر زخم‌های غیر طبیعی باشید. همچنین قرمزی، افزایش گرمای پوست، رشد ناخن‌های پا، میخچه و پینه را بررسی کنید. در صورت لزوم از آینه جهت مشاهده پا استفاده کنید یا از یکی از اعضای خانواده خود بخواهید به منطقه مورد نظر نگاه کند و آن را بررسی نماید.
یک یا دو بار در روز، یک کرم یا لوسیون مرطوب کننده به پاها، کف و بالای پایتان بمالید تا از خشکی پوست و ترک آن جلوگیری کنید. در بین انگشتان پا یا در مناطقی که زخم باز یا بریدگی دارد، لوسیون نزنید. اگر پوست بسیار خشک است، بیشتر از کرم مرطوب کننده استفاده کنید. به طور مرتب از ناخن‌های پا مراقبت کنید. ناخن‌های پا را بعد از استحمام و زمانی که نرم هستند، کوتاه نمایید.
اگر مبتلا به دیابت هستید، مهم است که به یک متخصص غدد مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر : سخترگی یا تصلب شرایین چیست؟
میخچه، پینه یا سایر مشکلات پا را خودتان درمان نکنید. به منظور درمان این بیماری‌ها به یک متخصص غدد مراجعه نمایید.
منتظر درمان شدن خود به خودی یک مشکل جزئی پا یا پوست نباشید. دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال کنید.
سایر آزمایشات ممکن است شامل آنژیوگرافی، سی تی اسکن یا MRI باشد.
در طی آنژیوگرافی (که آنژیوگرافی تصلب شرایین نامیده می‌شود)، ماده حاجب به رگ‌های خونی مورد بررسی تزریق شده و عکس‌های اشعه ایکس از داخل رگ‌های خونی به منظور ارزیابی جریان خون و تشخیص انسداد احتمالی تولید می‌شود.
سی تی اسکن تکنیکی است که در آن چند اشعه ایکس در مدت زمان بسیار کوتاهی از زوایای مختلف گرفته می‌شود. تصاویر توسط رایانه جمع آوری شده و برش‌های مقطعی رگ بر روی مانیتور نشان داده شده است.
MRI از آهن رباهای قدرتمندی برای ایجاد تصاویری از اندام‌های داخلی و رگ‌های خونی استفاده می‌کند.
کنترل بیماری شریان محیطی یا سخترگی
علیرغم شیوع PAD، این بیماری به طرز شگفت انگیزی جدی گرفته نشده و تحت درمان قرار نمی‌گیرد. خبر خوب این است که، اگرچه PAD یک بیماری جدی است که دارای عواقب بالقوه است اما گاها قابل درمان است. مانند اکثر شرایط بهداشتی، PAD در مواقعی که زود تشخیص داده شود قابل درمان است. آگاهی از این که فاکتورهای خطرزای بیماری سخترگی را دارید ممکن است انگیزه شما را به منظور اقدام جهت جلوگیری از پیشرفت PAD فراهم کند.
در کل همان توصیه‌ها جهت حفظ قلب سالم برای حفظ گردش خون نیز مناسب است:
وزن خود را مدیریت کنید
رژیم غذایی کم چرب و کم شکر داشته باشید که حداقل شامل پنج وعده میوه و سبزیجات تازه در روز باشد.
سیگار نکشید
با تأیید پزشک، در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید و فعالیتی را انجام دهید که از آن لذت میبرید.
اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، باید عوامل خطر PAD را با پزشک خود در میان بگذارید و علائمی مانند درد، ضعف یا بی حسی در پاها را گزارش کنید. پزشک شما ممکن است به منظور تشخیص PAD یک آزمایش ساده، معروف به شاخص مچ پا-بازو (ABI) تجویز نماید. آزمایش ABI شامل اندازه گیری فشار خون در بازوها و پاها با استفاده از دستگاه داپلر دستی است.
اگر از قبل دارای PAD خفیف هستید
پزشک ممکن است ورزش درمانی، تغییر در رژیم غذایی، ترک سیگار و دارو را برای شما تجویز کند. داروهای رایج تجویز شده برای تصلب شرایین و PAD شامل داروهای ضد پلاکت (مانند آسپرین یا کلوپیدوگرل) و داروهای کاهش دهنده کلسترول (“استاتین”) است. بهترین اقداماتی که می‌توانید در این شرایط برای خود انجام دهید ترک سیگار، کنترل فشار خون بالا، مصرف داروها و مدیریت دیابت است.
همچنین بسیار مهم است که بیماران مبتلا به تصلب شرایین از پاهایشان به درستی مراقبت کنند تا از ایجاد زخم‌ها جلوگیری کنند. اقدامات مهم مراقبت از پا برای بیماران مبتلا به سخترگی عبارتند از: پوشیدن کفش راحت و مناسب، بازرسی منظم پا از نظر وجود زخم، تمیز نگه داشتن پا و مراقبت منظم از ناخن‌های انگشت پا. در برخی موارد، بیمار مبتلا به تصلب شرایین برای مراقبت‌های تخصصی پا به پزشک متخصص غدد ارجاع داده می‌شود.
سایر درمان‌های بیماری شریان محیطی
تصلب شرایین پیشرفته‌تر که باعث درد شدید و تحرک محدود می‌گردد ممکن است به درمان اندوواسکولار “endovascular” (حداقل تهاجمی) یا جراحی نیاز داشته باشد. برخی از درمان‌های مشابه که برای درمان بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود، برای درمان PAD نیز استفاده می‌گردد.
آنژیوپلاستی با بالون:
در این روش یک بالون مینیاتوری از طریق کاتتر “catheter” به داخل رگ‌ها منتقل می‌شود. همان طور که بالون در داخل شریان منبسط می‌شود، به پلاک فشار آورده و شریان را باز می‌کند.
استنت‌ها “Stents”:
فنرها یا کویل‌های “coils” کوچک فلزی به داخل رگ‌ها وارد می‌شوند. پس از قرار گرفتن در جای خود، استنت‌ها در برابر دیواره رگ خونی داخلی گسترش می‌یابند و آن را باز نگه می‌دارند. استنت‌ها را می‌توان از طریق یک دهانه کوچک با استفاده از کاتتر (لوله‌های نازک و بلند) بدون جراحی قرار داد.
عمل جراحی بای پس “Bypass”:
مشابه با بای پس قلب، یک جراح با استفاده از بخشی از ورید سالم بیمار یا یک جایگزین مصنوعی، بای پس دور ناحیه مسدود شده در شریان پا ایجاد می‌کند. معمولاً این روش به منظور درمان شدیدترین PAD اختصاص داده می‌شود.
با تشخیص به موقع، تغییر سبک زندگی و درمان می‌توانید از بدتر شدن بیماری جلوگیری کنید. در حقیقت برخی مطالعات نشان داده‌اند که علائم ناشی از PAD می‌توانند با ورزش همراه با کنترل دقیق کلسترول و فشار خون درمان شوند. اگر فکر می‌کنید در معرض ابتلا به PAD هستید یا ممکن است از قبل به این بیماری مبتلا باشید، با پزشک مراقبت‌های اولیه یا متخصص قلب صحبت کنید تا در اسرع وقت برنامه پیشگیری یا درمان را شروع کنید. با تشخیص و درمان مناسب، همچنان شما می توانید از فعالیت‌های جذاب زندگی مانند خرید، گشت و گذار و گلف لذت ببرید!