علل و انواع بیماری آنوریسم یا برآمدگی عروق خونی
آنوریسم یا برآمدگی خونی هنگامی رخ می‌دهد که دیواره شریان ضعیف شده و باعث ایجاد برآمدگی غیرطبیعی بزرگی می‌شود. طبق اطلاعات سایت متخصص قلب اصفهان این برآمدگی ممکن است پاره شده و باعث خون‌ریزی داخلی گردد. اگرچه آنوریسم در هر بخشی از بدن شما ممکن است رخ دهد اما رایج‌ترین موارد در زیر نام برده شده است:
- مغز
- آئورت – شریان بزرگ یا بزرگ‌سرخرگ که به بطن چپ قلب متصل است
- پاها
- طحال
هر سال حدود 13000 مرگ و میر با منبع معتبر در ایالات متحده به دلیل آنوریسم “aneurysm” آئورت رخ می‌دهد.
علل و عوامل ایجاد آنوریسم
اگرچه علت دقیق آنوریسم مشخص نیست لیکن عوامل خاصی در بروز این بیماری نقش دارند.
به عنوان مثال بافت آسیب دیده‌ی شریان‌ها می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. شریان‌ها می‌توانند به دلیل انسداد توسط رسوبات چربی آسیب ببینند. این رسوبات می‌توانند باعث پمپاژ بسیار سخت قلب جهت انتقال خون از بین چربی‌ها شود (پمپاژ با فشار غیر استاندارد). در این شرایط به دلیل افزایش فشار وارده، شریان‌ها آسیب می‌بینند.
بیماری آترواسکلروتیک “Atherosclerotic”
همچنین بیماری آترواسکلروتیک می‌تواند منجر به آنوریسم شود. افراد مبتلا به بیماری آترواسکلروتیک نوعی پلاک “plaque” یا رسوب در شریان‌های خود دارند. پلاک ماده سختی است که به شریان‌ها آسیب می‌رساند و مانع از جاری شدن آزادانه خون می‌شود.
فشار خون بالا
همچنین فشار خون بالا ممکن است باعث آنوریسم شود. نیروی خون شما هنگام عبور از رگهای خونی، با اندازه فشار آن بر دیواره‌های شریان شما اندازه‌گیری می‌شود. اگر فشار بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است رگهای خونی را بزرگ یا تضعیف کند.
فشار خون برای یک فرد بزرگسال در دمای کمتر از 120/80 میلی متر جیوه، طبیعی تلقی می‌شود.
اگر فشار خون به میزان قابل توجهی بالاتر از حد طبیعی باشد، امکان بروز مشکلات قلبی، گرفتگی رگهای خونی و اختلال در گردش خون را افزایش می‌دهد. فشار خون بالاتر از حد طبیعی لزوماً شما را در معرض خطر ابتلا به آنوریسم قرار نمی‌دهد.
انواع مختلف آنوریسم
آنوریسم ممکن است در هر نقطه از بدن شما رخ دهد اما موارد زیر شایعترین نقاط ابتلا به آنوریسم‌ها هستند:
آئورت – شریان بزرگ
آئورت بزرگ‌ترین رگ خونی بدن است. از بطن چپ قلب شروع می‌شود؛ از پایین شکم حرکت می‌کند و در هر دو پا انشعاب می‌یابد. آئورت یک موقعیت رایج و شایع برای ابتلا به آنوریسم شریانی است. آنوریسم در حفره قفسه سینه به نام آنوریسم آئورت توراک “thoracic” شناخته می‌شود. آنوریسم آئورت شکمی رایج‌ترین نوع این بیماری است. در موارد نادر، قفسه سینه و شکم همزمان می‌توانند در اثر آسیب شریانی قرار بگیرند.
آنوریسم در مغز
آنوریسم در مغز می‌تواند به هر اندازه و سایزی دیده شود. غالباً این بیماری در رگهای خونی‌ای که در اعماق مغز قرار دارند تشکیل می‌شود. همچنین ممکن است شما علائم و نشانه‌هایی از این بیماری نداشته باشید. حتی ممکن است ندانید که مبتلا به آنوریسم هستید. این نوع از آنوریسم مغزی ممکن است باعث خون‌ریزی در 3 درصد از افراد شود.
خطرات و عوارض ابتلا به آنوریسم مغزی ممکن است بسیار گسترده و خطرناک باشد:
- ایجاد لخته‌های خون در مغز یا سکته مغزی
- تورم یا خون‌ریزی مغزی
- جراحی ممکن است در انسداد و درمان آنوریسم ناکام باشد.
- ضعف، فلج یا از دست دادن بینایی
- سردرگمی، از دست دادن گفتار، از دست دادن حافظه
- عفونت
- اسپاسم در رگ خونی که جریان خون را محدود می‌کند و می‌تواند باعث سکته مغزی شود.
- حرکات تکان دهنده یا غیر طبیعی، از دست دادن هوشیاری (تشنج)
- تورم مغز (هیدروسفالی “hydrocephalus”)
- کما
- مرگ
مناطق دیگر بدن
همچنین ممکن است شما در عروق پشت زانو، طحال یا روده خود آنوریسم را تجربه کنید. ابتلا به این بیماری در تمام قسمت‌های بدن دیده شده است. در صورت بروز برآمدگی عروقی در هر بخش از اندام‌ها به پزشک متخصص مراجعه نمایید. رگهای خونی که خون را به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌کنند مانند گردن، لگن و پا مستعد ابتلا به بیماری هستند. آنوریسم‌هایی که در این رگهای خونی ایجاد می‌شوند، آنوریسم‌های محیطی نامیده می‌شوند.
آنوریسم شریان ایلیاک “iliac” ناهنجاری و ضعف در دیواره شریان ایلیاک است.
شریان ایلیاک در واقع گروهی از شریان‌های لگنی است. اگر آنوریسم ایلیاک در فرد ایجاد شود، ممکن است باعث خون‌ریزی غیرقابل کنترل شود. این شرایط و خون‌ریزی می‌تواند تهدید کننده زندگی فرد باشد. آنوریسم شریان کاروتید “carotid” یک برآمدگی غیر طبیعی در دیواره شریان کاروتید است. که خون اکسیژن شده را به مغز منتقل می‌کند.
آنوریسم شریان احشایی “Visceral” برجستگی‌های غیرطبیعی در عروقی است. که وظیفه انتقال خون به کبد، کلیه‌ها، طحال یا روده را ایفا می‌کنند. آنوریسم شریان کلیوی برآمدگی موجود در دیواره شریان‌های مرتبط با کلیه است. آنوریسم شریان طحال یک برآمدگی در دیواره شریان مرتبط به طحال است.