بررسی جامع باتری قلب

بررسی جامع باتری قلب: انواع و کاربرد | متخصص قلب اصفهان

باتری قلب، که به نام “ضربان‌ساز قلبی” یا “پیس‌میکر” (Pacemaker) نیز شناخته می‌شود، یک دستگاه پزشکی کوچک است که به منظور تنظیم ضربان قلب در افرادی که به دلیل مشکلات مختلف قلبی دچار اختلال در ضربان قلب هستند، کاشته می‌شود. این دستگاه نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران قلبی دارد و به ویژه در افرادی که دچار برادی‌کاردی (ضربان قلب کند) یا آریتمی (اختلالات ریتم قلب) هستند، بسیار مؤثر است. در این مقاله به بررسی جامع باتری قلب، انواع آن، نحوه عملکرد، کاربردها و اهمیت آن در درمان‌های قلبی پرداخته می‌شود.

1. تعریف باتری قلب و نحوه عملکرد آن

باتری قلب یک دستگاه الکترونیکی کوچک است که برای تنظیم ضربان قلب استفاده می‌شود. این دستگاه شامل یک مولد پالس (ژنراتور) و یک یا چند الکترود (سیم‌ها) است که به قلب متصل می‌شوند. مولد پالس حاوی باتری و مدارهای الکترونیکی است که پالس‌های الکتریکی ضعیفی تولید می‌کند. این پالس‌ها از طریق الکترودها به قلب ارسال می‌شوند تا ضربان قلب را به صورت منظم و با سرعت مناسب تنظیم کنند.

باتری قلب به طور خودکار ضربان قلب بیمار را پایش می‌کند و در صورتی که ضربان قلب از حد نرمال کمتر شود یا از ریتم خارج شود، با ارسال پالس‌های الکتریکی کوچک، قلب را به ضربان مناسب وادار می‌کند.

2. انواع باتری قلب

باتری‌های قلبی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• باتری قلب تک‌حفره‌ای (Single-chamber pacemaker)
  این نوع باتری قلب دارای یک الکترود است که به یکی از حفره‌های قلب، معمولاً بطن راست، متصل می‌شود. این دستگاه برای بیماران با برادی‌کاردی ساده یا بلوک دهلیزی-بطنی خفیف استفاده می‌شود. این نوع باتری قلب زمانی که تنها نیاز به تحریک یک حفره قلبی وجود دارد، مؤثر است.
• باتری قلب دوحفره‌ای (Dual-chamber pacemaker)
  باتری قلب دوحفره‌ای دارای دو الکترود است که یکی به دهلیز راست و دیگری به بطن راست متصل می‌شود. این نوع باتری قلب می‌تواند هر دو حفره قلب را به طور همزمان یا جداگانه تحریک کند و بنابراین برای بیمارانی که نیاز به هماهنگی بین دهلیز و بطن دارند، مناسب است. این دستگاه معمولاً در بیماران با بلوک دهلیزی-بطنی متوسط تا شدید استفاده می‌شود.
• باتری قلب سه‌حفره‌ای یا CRT-P (Cardiac Resynchronization Therapy Pacemaker)
  این نوع باتری قلبی به همراه یک الکترود اضافی به بطن چپ متصل می‌شود و برای همگام‌سازی ضربان قلب در هر دو بطن استفاده می‌شود. این دستگاه برای بیماران با نارسایی قلبی که دارای دیس‌سینکرونی بین بطن‌ها هستند، مفید است. CRT-P به بهبود هماهنگی عملکرد قلب و کاهش علائم نارسایی قلبی کمک می‌کند.
• دستگاه ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator)
  اگرچه ICD یک باتری قلب معمولی نیست، اما این دستگاه به عنوان یک کاشت قلبی پیشرفته شناخته می‌شود که علاوه بر عملکرد ضربان‌ساز، قادر به تشخیص و اصلاح آریتمی‌های خطرناک است. ICD‌ها می‌توانند با شناسایی فیبریلاسیون بطنی یا تاکی‌کاردی بطنی، شوک الکتریکی به قلب ارسال کنند تا ریتم قلب را به حالت نرمال بازگردانند.

3. موارد کاربرد باتری قلب

باتری قلب در درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات قلبی کاربرد دارد. برخی از موارد اصلی استفاده از باتری قلب عبارتند از:

• برادی‌کاردی
  یکی از شایع‌ترین دلایل استفاده از باتری قلب، درمان برادی‌کاردی یا ضربان قلب کند است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که قلب به میزان کافی خون پمپاژ نمی‌کند و می‌تواند منجر به خستگی، سرگیجه و غش شود. باتری قلب با افزایش ضربان قلب به حد نرمال، این مشکل را برطرف می‌کند.
• بلوک دهلیزی-بطنی (AV block)
  بلوک دهلیزی-بطنی زمانی رخ می‌دهد که سیگنال‌های الکتریکی بین دهلیزها و بطن‌ها به درستی منتقل نمی‌شوند. این وضعیت می‌تواند منجر به کندی یا عدم هماهنگی ضربان قلب شود. باتری قلب با بهبود انتقال سیگنال‌ها، ضربان قلب را هماهنگ می‌کند.
• نارسایی قلبی
  در بیماران با نارسایی قلبی که دارای عدم هماهنگی در انقباض بطن‌ها هستند، باتری قلب CRT-P می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و کاهش علائم نارسایی قلبی کمک کند. این دستگاه با همگام‌سازی ضربان قلب، کارایی پمپاژ خون را افزایش می‌دهد.
• فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial fibrillation)
  در برخی موارد از فیبریلاسیون دهلیزی، باتری قلب می‌تواند به کنترل ضربان قلب و جلوگیری از کاهش شدید ضربان قلب کمک کند. اگرچه این دستگاه نمی‌تواند فیبریلاسیون دهلیزی را درمان کند، اما به تنظیم ضربان قلب در این بیماران کمک می‌کند.
• آریتمی‌های خطرناک
  دستگاه‌های ICD که علاوه بر ضربان‌ساز، دارای قابلیت شوک الکتریکی هستند، برای بیمارانی که در معرض خطر آریتمی‌های بطنی خطرناک هستند، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها می‌توانند جان بیماران را در صورت وقوع آریتمی‌های تهدیدکننده حفظ کنند.

لینک های کاربردی:

متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون

دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24

کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید

اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.